ÖRF:
İslâm hukûkunun kaynaklarından; dînin ve aklın güzel gördüğü,
beğendiği şey.
Her tıoplumun coğrafi, iklimsel, kültürel, ırksal v.s.
sebeplerle kendisine has şart, usül ve adet gibi hususların İslam’a ters
düşmayen hükümlerine de denir.
Örneğin şu hususlar örf’e göre tayin edilir:
a. Hükümlerin sebeplerini anlamak için örfe başvurulur. Örneğin
kişiden kişiye değişen izafi sıfatların belirlenmesi buna göredir. Gümüş
kilidin küçük veya büyük olması; sakalın sık veya seyrek olması; evin uzak veya
yakın olması; namazda yapılan bir fiil ya da söylenen sözün az veya çok olması;
emsal bedel; emsal mehir; evlenecek kadın erkek arasındaki denklik, vergi,
nafaka, giyim, mesken ve kişinin durumuna uygun olan diğer şeylerin tayini hep
örfe göre belirlenir.
b. Hayız, temizlik (tuhr), en uzun hamilelik süresi, menapoz
yaşı gibi sürelerin tayininde de örfe müracaat edilir.
c. Duruma göre farklılık arzeden (gayr-i munzabit), ölü
arazilerin ihyası, ziyafete gitmek için gerekli olan izin, yakın (komşu) evine
girme, arkadaşlık ilişkilerindeki mesafe, kabz, emanet, hediye, gasp, emaneti
koruma, ariyet olarak bırakılan maldan yararlanma gibi hususlarda yine örfe
başvurulur.
d. Yemin, vakıf, vasıyet, teMz (yetki verme), ölçü, tartı, para
ve diğer şeylerin miktarlarını belirlemede kullanılan "özel
kelimelerin" tayininde yine örfe müracaat edilir. (F.Bari)